Çöpşişçi Mehmet -Denizli
Çöpşiş Kebap Türk mutfağının en eski lezzetlerinden ve kebaplarından biridir…
Tarihçesi şu şekildedir:
Çöp şiş kültürü trenle başlamıştır demek, doğru bir iddiadır. Başladığı yer de İzmir-Aydın temdidi demiryolu hattındaki trenlerin Söke-Aydın ayrımına geldikleri yer olan Ortaklar'dır. Bugün de çöp şişin iki merkezinden biri Ortaklar, diğeri Denizli-Isparta-Afyon trenlerinin yol kavşağı olan Goncalı'dır...
Trenin 10 dakika süren aktarma manevraları sırasında İzmir'den gelip Aydın yönüne giden karnı çok acıkmış yolcuların sıcak yemek ihtiyacını karşılamak üzere, yöre halkının bir icadıdır. Lokomotifin sesi duyulduğu sırada ızgaraya atılan kargıya dizilmiş küçük et parçaları, tren istasyona geldiği anda, pişmiş olurdu.
Denizli İzmir yol ayrımındaki Çöp şişçi Mehmet, çöp şişi ilk olarak yabancı mühendislerin bulduğunu halkın yaygınlaştırdığını ileri sürüyor. Çöp şişçi Mehmet'in anlatımı şöyle:
"İzmir Aydın demiryolu inşaatında çalışan Yabancı mühendisler farklı yemek kültürleri yüzünden çok zorluk yaşamışlar. Uzun süre ne yapacaklarını düşünmüşler ve en risksiz yemeğin çubuklara geçirdikleri etleri ateşte pişirmek olduğunu bulmuşlar. Etler neden kuşbaşı derseniz, daha büyük parçaların, doğrudan ateşte pişirildiği için içleri pişmeden dışları yanmıştır.
Mühendislerin sürekli bu etleri yediğini gören bizim Aydınlı vatandaşlarımız mühendislere bu yiyeceği kendileri yapıp satmaya başlamışlar. Hatta yıllar önce Bir gazetenin Pazar ekinde yayınlanan bir yazıda, Ortaklar’lı fakir çocukların boyunlarına astıkları mangallarla mühendislere çöp şiş taşıdıklarını okumuştum.
Bu tat, tam 140 yıldır kasabanın vazgeçilmez lezzeti durumundadır.
Çöp şişin hem Ortaklar’da, diğer ilçelerden daha ileri düzeyde olması ve sahiplenilmesi, ilçenin de tren yollarının yol kavşağı olmasındandır. Çünkü trenler söz edilen kavşakta 15-20 dakika süren aktarma manevraları yapıyorlardı. Trenin sesi duyulduğu anda ızgaraya atılan kargıya dizilmiş minik et parçaları, trenin istasyona geldiği anda pişmiş oluyordu. Yine eski geleneğe bağlı olarak, boyuna asılan küçük mangallarda tren yolcularına satış yapılıyordu veya ekmek ya da lavaşın arasında soğanla birlikte veriliyordu…
Devir karayolu devridir. Demiryolu gözden düşmüştür. Ortaklar’ın çöp şişçileri yıllarca istasyonda gelen giden tren yolcularına çöp şiş satarak geçinmiş, birçok aile bu işi benimsemiştir. Ortaklar’da “Kasabın karısı” diye bir kadından bahsederler. Rivayete göre bu işi karayolu kenarına taşıyan ilk girişimci odur. Çöp şişçiler birer ikişer (bugün de halen bulundukları) karayolunun yanında bulunan ve Amerika’ya göç etmiş Türk ya da Rum bir ailenin terk edilmiş şekilde duran arazisine yerleşirler. Bu arazide uzun yıllar boyunca kira veya herhangi bir bedel ödemeden konuşlanırlar. Aileden Türkiye’ye gelip gidenler olmaktadır. Aile, arazilerinde çöp şişçilerin olduğunu bildiği halde buna ses çıkarmaz ve kira talep etmez. Bütün çöp şişçiler bu aileyi velinimet bilir. İşte meşhur çöp şişinin hikâyesi budur.